Sáng ngày 19/6/2015, Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 9 đã biểu quyết thông qua Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) đã được bổ sung, chỉnh lý để làm rõ hơn trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và của các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ cho tương xứng với nhiệm vụ, quyền hạn được giao; trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân; trách nhiệm trong việc tổ chức điều hành...Theo đó, đã bổ sung quy định: “Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội về các quyết định, chủ trương, chính sách của mình; về kết quả, hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của bộ máy hành chính nhà nước; về các chủ trương, chính sách do mình đề xuất với cơ quan nhà nước có thẩm quyền”.

Thủ tướng Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt động của Chính phủ và hệ thống hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương; về các quyết định và kết quả thực hiện các quyết định của mình trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được giao”; “giải trình, trả lời chất vấn trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội”.

Bổ sung quy định Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ chịu trách nhiệm “về kết quả, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ, cơ quan ngang bộ, về các quyết định và kết quả thực hiện các quyết định của mình trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được giao”; có trách nhiệm “giải trình, trả lời chất vấn trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội”.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho bổ sung các nội dung liên quan nguyên tắc “đề cao trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu”; “cơ quan cấp dưới phục tùng sự lãnh đạo, chỉ đạo và chấp hành nghiêm chỉnh các quyết định của cơ quan cấp trên” để làm rõ tính đặc thù trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước.

Ngoài ra, báo cáo giải trình trước khi thông qua dự luật Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý đề nghị Quốc hội cho phép không quy định 'cứng' tỷ lệ nữ tham gia Chính phủ trong luật vì trước đó, thảo luận tại hội trường, các đại biểu yêu cầu quy định tỷ lệ nữ tham gia Chính phủ ít nhất là 20%. Ông Phan Trung Lý cho biết có ý kiến đề nghị quy định rõ số lượng Phó Thủ tướng Chính phủ trong luật nhằm bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch, bảo đảm sự giám sát của Nhân dân. Tuy nhiên, theo ông Lý, việc này theo quy định của Hiến pháp, Phó Thủ tướng Chính phủ cũng là thành viên Chính phủ, đồng thời Hiến pháp quy định số lượng thành viên Chính phủ do Quốc hội quyết định.

Trên cơ sở quyết định số lượng thành viên Chính phủ, Quốc hội sẽ quyết định cụ thể số lượng Phó Thủ tướng Chính phủ. Do đó, không thể bổ sung quy định rõ số lượng Phó Thủ tướng Chính phủ. Ông Phan Trung Lý cũng cho biết trong trường hợp do sáp nhập bộ, cơ quan ngang bộ hoặc do điều động, bố trí cán bộ của cơ quan có thẩm quyền để đáp ứng yêu cầu và điều kiện thực tiễn quản lý, điều hành thì việc tăng thêm Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ sẽ do Thủ tướng Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Sau phần giải trình, có 433 đại biểu tham gia bỏ phiếu (87,65%) trong đó có 410 đại biểu tán thành (83,00%), 06 đại biểu không tán thành (1,21%) và 17 đại biểu không biểu quyết (3,44%).


Đối với dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý cho biết về số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân, có ý kiến đề nghị tăng số lượng đại biểu HĐND TP. Hà Nội và TP. HCM từ 95 lên 105 đại biểu để phù hợp với quy mô dân số, đặc điểm, tính chất của các đô thị lớn này. Tiếp thu ý kiến nêu trên, đề nghị Quốc hội cho thể hiện lại nội dung này như quy định tại Điều 39 của dự thảo Luật.

Theo ông Lý, trước mắt chỉ nên tổ chức Ban đô thị ở thành phố trực thuộc trung ương vì đây là những đô thị tập trung, có quy mô lớn, mức độ đô thị hóa cao và có nhiều điểm đặc thù khác với các địa bàn đô thị đơn lẻ khác là thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Đề nghị Quốc hội cho tiếp tục quy định thành phần của UBND các cấp gồm người đứng đầu các cơ quan chuyên môn của UBND và quy định rõ 01 Ủy viên phụ trách quân sự và 01 Ủy viên phụ trách công an để phụ trách về các lĩnh vực hoạt động quan trọng này ở địa phương.

Sau khi nghe trình bày, Quốc hội đã chính thức biểu quyết thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương, theo đó có 441 đại biểu tham gia biểu quyết, trong đó có 421 đại biểu tán thành (85,22%), 13 đại biểu không tán thành (2,63%) và 07 đại biểu không biểu quyết (1,42%).

Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2016. Luật Tổ chức chính quyền địa phương thay thế cho Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân số 11/2003/QH11./.

TTTV (tổng hợp)