Ngày 02/8/2012, tại Trụ sở Bộ Nội vụ, nhóm biên tập sửa đổi Hiến pháp 1992 đã tổ chức hội thảo góp ý cho Dự thảo Đề xuất và thuyết minh sửa đổi, bổ sung các quy định về Chính phủ của Hiến pháp 1992 (Dự thảo). TS. Trần Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Nội vụ chủ trì Hội thảo. Tham dự Hội thảo gồm có ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, đại diện các cơ quan: Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Trung ương Đảng, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Viện nghiên cứu Lập pháp, Học viện Hành chính, Viện Khoa học tổ chức nhà nước...
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn phát biểu tại Hội thảo
Dự thảo đưa ra những đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định về Chính phủ trong Hiến pháp 1992 và những thuyết minh lý giải lý do cần phải sửa đổi, bổ sung các quy định đó, cụ thể các nội dung đề xuất cần sửa đổi, bổ sung như sau: Về vị trí, tính chất của Chính phủ, ngoài quy định “Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội; cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” dự thảo đề nghị bổ sung quy định “thực hiện quyền hành pháp” đối với Chính phủ là phù hợp với quan điểm và nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước có sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong nước việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Xuất phát từ quan điểm mới về vị trí, tính chất của Chính phủ như trên nên quy định về chức năng của Chính phủ được đề xuất thay mới với nội dung “Chính phủ hoạch định và điều hành chính sách quốc gia; tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật; quản lý nhà nước các lĩnh vực của đời sống xã hội; bảo đảm trật tự công cộng; điều hành thống nhất, thông suốt, có hiệu lực, hiệu quả nền hành chính từ Trung ương đến địa phương”- quy định này phản ánh sự thay đổi về chất – chuyển từ quản lý bằng mệnh lệnh hành chính sang quản lý bằng pháp luật – của Chính phủ trong việc chỉ đạo điều hành và quản lý các mặt của đời sống kinh tế - văn hóa và xã hội trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân. Các quy định về nhiệm vụ của Chính phủ cũng được điều chỉnh lại cho phù hợp với vị trí, tính chất và chức năng của Chính phủ. Ngoài ra, Dự thảo cũng đề xuất sửa đổi bổ sung một số quy định về vị trí, chức năng nhiệm vụ quyền hạn của Thủ tướng; quy định về trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực; đồng thời đề xuất bỏ những quy định quá cụ thể về phương thức hoạt động và các mối quan hệ công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như quy định tại đoạn 3 Điều 110, Điều 111, đoạn 2 Điều 115, khoản 11 Điều 112 Hiến pháp 1992.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý phát biểu
Các đại biểu tham dự hội thảo đánh giá cao sự chuẩn bị của nhóm biên tập, tuy nhiên theo các đại biểu Dự thảo cần bổ sung thêm một số nội dung như: về sửa đổi vị trí, chức năng của Chính phủ nên để hai phương án lựa chọn; trong quy định tại Điều 110 nên bổ sung thêm quy định về phương thức hoạt động và chế độ làm việc của Chính phủ; cần phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của tập thể Chính phủ, của cá nhân Thủ tướng và các Bộ trưởng (với vai trò là thành viên của Chính phủ và với vai trò là người điều hành và chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực trong phạm vi cả nước..). Về quy định trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực, một số đại biểu cho rằng, Hiến pháp là đạo luật quy định những vấn đề chung nhất do đó, thẩm quyền ban hành văn bản pháp luật của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ không nên quy định trong Hiến pháp mà nên thể hiện trong các luật…
Thu Hà - Viện KHTCNN