Ngày 17/5/2023, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài khoa học cấp Bộ “Trách nhiệm giải trình của các cơ quan hành chính nhà nước trong ngành Nội vụ” do TS. Hà Văn Hòa, Giảng viên, Khoa Hành chính học, Học viện Hành chính Quốc gia làm chủ nhiệm, Học viện Hành chính Quốc gia là tổ chức chủ trì.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) có 07 thành viên, do TS. Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ làm Chủ tịch.
TS. Thang Văn Phúc Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, TS. Hà Văn Hòa, Giảng viên, Khoa Hành chính học, Học viện Hành chính Quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài, theo kết quả nghiên cứu, trách nhiệm giải trình là một phương thức quan trọng để bảo đảm tính minh bạch trong hoạt động công vụ, xây dựng nền hành chính dân chủ, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực. Hiện nay, Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới tiếp tục xác định rõ nhiệm vụ: “Đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, tập trung quản lý phát triển; bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của người dân”. Một số nội dung khác được đặt ra trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền cũng đòi hỏi phải tăng cường trách nhiệm giải trình, ví dụ như nhiệm vụ được nêu trong Nghị quyết 27-NQ/TW: “có cơ chế bảo đảm thực hiện quyền của Nhân dân tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước; công khai, minh bạch trong việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết, phản hồi ý kiến, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo của Nhân dân”.
Do đó, việc nghiên cứu đề tài này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trên cả phương diện lý luận và thực tiễn, góp phần hoàn thiện cơ sở khoa học để đưa ra các giải pháp tăng cường trách nhiệm giải trình trong bối cảnh hiện nay, trực tiếp là đưa ra các luận cứ để hoàn thiện chính sách, pháp luật về giải trình trong hành chính nhà nước, nhất là trong ngành Nội vụ.
TS. Hà Văn Hòa, Giảng viên, Khoa Hành chính học, Học viện Hành chính Quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm kết quả nghiên cứu của Đề tài
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Đề tài đã tiếp thu chỉnh sửa nghiêm túc các ý kiến góp ý tại Hội đồng nghiệm thu cơ sở và ý kiến của 2 chuyên gia thẩm định do Viện chỉ định. Bên cạnh đó, Đề tài đã làm rõ cơ sở lý luận về trách nhiệm giải trình của cơ quan hành chính nhà nước trong ngành Nội vụ, cụ thể: đã làm rõ được một số khái niệm cơ bản (đặc biệt đã làm rõ hơn khái niệm trách nhiệm giải trình chủ động và bị động); làm rõ nội dung trách nhiệm giải trình của cơ quan hành chính nhà nước trong ngành Nội vụ, bao gồm các yếu tố: chủ thể, nội dung, hình thức, phạm vi, đặc điểm, các tiêu chí đánh giá,… Từ đó, chỉ ra và phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến trách nhiệm giải trình của cơ quan hành chính nhà nước trong ngành Nội vụ; nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia và rút ra giá trị tham khảo cho Việt Nam.
Đồng thời, Nhóm nghiên cứu đã phân tích, đánh giá thực trạng trách nhiệm giải trình của cơ quan hành chính nhà nước trong ngành Nội vụ bám sát khung lý luận đã phân tích ở chương 1, chỉ rõ những hạn chế cùng nguyên nhân và những vấn đề đặt ra. Các phân tích, đánh giá được rút ra từ những số liệu điều tra, khảo sát nên có độ tin cậy, thông tin phong phú. Nhìn chung các đánh giá rút ra là xác đáng. Trên cơ sở khung lý luận được làm rõ ở chương 1, khảo sát, đánh giá thực trạng để làm rõ những hạn chế ở chương 2, Nhóm nghiên cứu đã đề xuất quan điểm, giải pháp tăng cường thực hiện trách nhiệm giải trình của cơ quan hành chính nhà nước ngành Nội vụ. Các giải pháp được đề xuất bám sát những vấn đề được rút ra từ những hạn chế, nguyên nhân ở chương 2. Các giải pháp có giá trị thực tiễn và có tính khả thi cao.
TS. Nguyễn Tuấn Khanh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, Thanh tra Chính phủ nhận xét phản biện Đề tài.
TS. Nguyễn Ngọc Vân, Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ nhận xét Đề tài.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, các thành viên của Hội đồng cũng cho rằng về mặt lý luận Nhóm nghiên cứu cần rà soát lại các khái niệm, đặc biệt khái niệm “trách nhiệm giải trình” cần thống nhất cách tiếp cận trong cả Đề tài. Đồng thời, cần làm rõ hơn đặc điểm giải trình cơ quan hành chính nhà nước trong ngành Nội vụ. Bên cạnh đó, về phần thực trạng cần chú ý đánh giá theo trách nhiệm của chủ thể hoặc phạm vi trách nhiệm giải trình. Chú ý tính logic của các đề xuất giải pháp, vấn đề phải được lý giải ở chương 1, 2 mới đề xuất ở chương 3. Ngoài ra, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng.
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng TS. Thang Văn Phúc, Chủ tịch Hội đồng đánh giá cao sự cố gắng của Nhóm nghiên cứu, cho rằng đây là Đề tài nghiên cứu có tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn, có ý nghĩa thực sự to lớn trong bối cảnh và điều kiện hiện nay. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu, chỉnh sửa các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng