Ngày 20/01/2017, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: "Nghiên cứu một số khái niệm hành chính cơ bản phù hợp yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập quốc tế" do TS. Lê Như Thanh, Phó Giám đốc thường trực Học viện Hành chính Quốc gia làm Chủ nhiệm.

Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) gồm 07 thành viên do PGS.TS Văn Tất Thu, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ làm Chủ tịch.


TS. Lê Như Thanh trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài

Tại buổi nghiệm thu, TS. Lê Như Thanh đã thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong lịch sử phát triển hành chính nhà nước, đặc biệt là qua các giai đoạn cải cách hành chính, đổi mới phương thức quản lý nền hành chính nhà nước ở mỗi quốc gia, đã có không ít các nhà khoa học, các tổ chức hành chính nghiên cứu, tìm tòi, xây dựng cũng như diễn giải, ứng dụng các khái niệm, thuật ngữ hành chính nhằm xác lập một hệ thống các khái niệm mang tính chuẩn mực, làm cơ sở lý luận trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước cũng như hình thành các thiết chế nền tảng, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ cơ bản của nhà nước trong quản lý xã hội. Tuy nhiên trong quá trình phát triển và cải cách nền hành chính cũng như hội nhập sâu quốc tế đã xuất hiện hoặc do nhu cầu sử dụng các khái niệm, thuật ngữ mới, cần được nghiên cứu để hoàn thiện. Bên cạnh đó, trước yêu cầu về một nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp của một nước phát triển, trong giai đoạn cuối về cải cách hành chính (2011-2020), kéo theo nhu cầu cần làm sáng tỏ các nguyên lý của khoa học hành chính mà ở đó một số khái niệm hành chính cơ bản cần được luận giải đi đến thống nhất quan điểm nhận thức, tránh sự hiểu sai, chưa đúng, chưa rõ cũng như thống nhất về cách thức sử dụng nhằm sử dụng phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập quốc tế. Vì vậy, việc lựa chọn Đề tài: “Nghiên cứu một số khái niệm hành chính cơ bản phù hợp yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập quốc tế” có ý nghĩa vô cùng quan trọng và cấp thiết cả trên phương diện lý luận và thực tiễn. Kết quả nghiên cứu không chỉ làm rõ các khái niệm về mặt học thuật mà còn hữu ích đối với quá trình xây dựng và cải cách nền hành chính nhà nước ở nước ta hiện nay.

Đề tài được kết cấu gồm 3 phần, trong đó: Phần Mở đầu, đề cập đến một số vấn đề như tính cấp thiết; tình hình nghiên cứu liên quan đến Đề tài, đồng thời đánh giá ưu điểm, hạn chế của một số công trình nghiên cứu đã có; mục tiêu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu; cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu, kỹ thuật sử dụng… Phần Nội dung, luận giải và làm rõ 35 khái niệm hành chính cơ bản. Phần Kết luận, Nhóm nghiên cứu đã tổng kết lại những kết quả nghiên cứu của Đề tài. 


PGS. TS Vũ Thư, Viện Nhà nước và Pháp luật, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhận xét phản biện

Đánh giá kết quả nghiên cứu của Đề tài, ý kiến của các thành viên Hội đồng đều cho rằng đây là Đề tài khó bởi việc luận giải thuyết phục cho mỗi khái niệm không đơn giản, đòi hỏi Nhóm nghiên cứu phải tìm kiếm, tham khảo, phân tích, tổng hợp bao quát được các kết quả nghiên cứu lý luận và cả thực tiễn trong và ngoài nước để có được kết quả tin cậy. Các thành viên Hội đồng cũng nhấn mạnh Đề tài có ý nghĩa thiết thực cho khoa học hành chính và cụ thể cho chính Học viện Hành chính Quốc gia. Kết cấu 3 phần của Đề tài là hợp lý, cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu phù hợp với đối tượng và mục đích nghiên cứu. 35 khái niệm hành chính được lựa chọn để nghiên cứu, luận giải đã thể hiện được khá cơ bản các vấn đề của nền hành chính và cải cách hành chính theo như tên gọi của Đề tài. Đồng thời, Nhóm nghiên cứu đã xây dựng được một mẫu cơ cấu hợp lý cho nội dung từng khái niệm hành chính đưa ra, cụ thể gồm: tên khái niệm bằng tiếng Việt; tên của khái niệm bằng tiếng Anh; tên của khái niệm bằng tiếng Pháp; từ loại của khái niệm (động từ, danh từ hay tính từ,…); nguồn gốc; giải nghĩa và khái niệm; sử dụng, vận dụng và cuối cùng là chỉ ra danh mục tài liệu tham khảo. Qua đó cho thấy sự công phu, nghiêm túc trong nghiên cứu khoa học của Nhóm nghiên cứu.


TS. Nguyễn Ngọc Vân, Vụ trưởng Vụ Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, Bộ Nội vụ nhận xét phản biện

Bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, các thành viên Hội đồng cũng đã chỉ ra một số hạn chế cần bổ sung để Đề tài được hoàn thiện như: nên có thêm phần trình bày có tính chất lý luận luận bàn về các vấn đề liên quan đến sự xuất hiện, mất đi của các khái niệm hành chính, sự thay đổi nội hàm khái niệm; cơ sở lựa chọn, giải thích khái niệm; cơ sở xác định cấu trúc trình bày mỗi khái niệm; tương quan giữa khái niệm và thực tiễn hành chính nhà nước…. Bên cạnh đó, cần lược bỏ một vài khái niệm không phải hành chính như ”mô hình hóa”, “mở cửa thị trường”; một số khái niệm cần chỉnh sửa cho chính xác, phù hợp và dễ hiểu hơn như “chính sách công”, “hành chính phát triển”, “phân cấp”, “phân quyền”… một vài khái niệm trình bày quá dài cần rút gọn lại như “công chức”, “công chứng và văn phòng công chứng”, “khiếu nại hành chính”, “xã hội dân sự”. 


Quang cảnh buổi nghiệm thu

Phát biểu kết luận, PGS. TS Văn Tất Thu - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao kết quả nghiên cứu của Đề tài; cho rằng Đề tài đã cơ bản giải quyết tốt mục tiêu nghiên cứu đặt ra; Nhóm nghiên cứu đã nghiêm túc tiếp thu các ý kiến góp ý của Hội đồng nghiệm thu cơ sở. Tuy nhiên để hoàn thiện Đề tài, Nhóm nghiên cứu cần chỉnh sửa một số khái niệm theo ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng.

Kết quả bỏ phiếu đánh giá của Hội đồng: Đề tài đạt loại xuất sắc./.

Tin, ảnh: Nguyễn Trang